بدون ترديد تک تک مسلمانان با فرا رسيدن عيد سعيد فطر نوعي شادي و لذت دروني در خود احساس مي‌کنند، اما استقبال مسلمانان از روز عيد فطر يکنواخت و مساوي نيست . زيرا هر کسي نسبت‌به معرفت و ايمان خود به اين عيد بزرگ و با عظمت مي‌نگرد و از آن بهره مي‌گيرد . زمينه‌ها، ذهنيت‌ها، مراتب ايمان و عوامل ديگري در نگرش و انگيزه افراد دخالت دارد .
به گزارش خبرنگار
سلام لردگان، به نقل از
نبض سحر، عيد در لغت از ماده عود به معني بازگشت است، و لذا به روزهايي که مشکلات از قوم و جمعيتي بر طرف مي‌شود و بازگشت به پيروزي‌ها و راحتي‌هاي نخستين مي‌کند عيد گفته مي‌شود، و در اعياد اسلامي به مناسبت اين که در پرتو اطاعت يک ماه مبارک رمضان و يا انجام فريضه حج، صفا و پاکي فطري نخستين به روح و جان باز مي‌گردد و آلودگي‌ها که بر خلاف فطرت است، از ميان مي‌رود، عيد گفته شده است.
مسلمانان در اين روز در اثر يک ماه ضيافت و مهماني خداوند به صفاي باطن دست‌يافته و در حقيقت، شخصيت واقعي خويش را بازيافته‌اند، آري، فطرت پاک انسان در طول سال در اثر غبارهاي جهل و ناداني و غفلت‌به انواع گناهان و معصيت‌ها مبتلا شده و از حقيقت‌خود دور مي‌شود و در نتيجه دچار خودفراموشي و خدا فراموشي مي‌گردد . اما با فرا رسيدن ماه مبارک رمضان، انسان مسلمان در پرتو فضاي معنوي آن ماه و تلاش‌هاي خويش به يک زندگي نوين دست مي‌يابد، که مي‌توان آن را «بازگشت‌به خويشتن» ناميد .
در روز عيد فطر گوئي يک مسلمان از نو متولد مي‌شود، چرا که طبق گفتار اميرمؤمنان عليه السلام، روزه‌داران در شب عيد فطر از تمام آلودگي‌ها و پليدي‌ها پاک شده‌اند و کمترين پاداش خود را که پاکي و پاکيزگي است دريافت نموده‌اند . آن حضرت چنين مي‌فرمايد: «واعلموا عباد الله! ان ادني ما للصائمين والصائمات ان يناديهم ملک في آخر يوم من شهر رمضان: ابشروا عباد الله! فقد غفر لکم ما سلف من ذنوبکم فانظروا کيف تکونون فيما تستانفون ; اي بندگان خدا! بدانيد که کوچکترين چيزي که براي مردان و زنان روزه‌دار است، اين است که فرشته‌اي در روز آخر ما مبارک رمضان به آن‌ها ندا مي‌دهد: اي بندگان خدا! بشارتتان باد که [خداوند متعال ] تمام گناهان گذشته شما را آمرزيد، پس بنگريد که بعد از اين چگونه عمل خواهيد کرد .»
شيخ مفيد مي‌نويسد: اينکه روز اول ماه شوال عيد اهل ايمان قرار داده شده است، به خاطر اين است که آنان براي قبولي اعمالشان در ماه رمضان خوشحالند و از اينکه خداوند متعال گناهانشان را بخشيده و بر عيب‌هاي آنان پرده کشيده و مژده و بشارت از طرف خداوند رسيده است که ثواب‌هاي بسياري براي روزه‌داران عطا خواهد کرد و از اينکه مؤمنين در اثر تلاش‌هاي شب و روز ماه مبارک رمضان چند مرحله به قرب الهي نزديک شده‌اند، حالت‌سرور و نشاط دارند . در اين روز غسل معين شده و اين علامت پاکي از گناهان مي‌باشد، عطر زدن و بوي خوش استعمال کردن و لباس زيبا و تميز پوشيدن و به صحرا رفتن و زير آسمان نماز خواندن همه‌اش علامت‌شادي و سرور و از روي حکمت مي‌باشد.
بدون ترديد تک تک مسلمانان با فرا رسيدن عيد سعيد فطر نوعي شادي و لذت دروني در خود احساس مي‌کنند، اما استقبال مسلمانان از روز عيد فطر يکنواخت و مساوي نيست . زيرا هر کسي نسبت‌به معرفت و ايمان خود به اين عيد بزرگ و با عظمت مي‌نگرد و از آن بهره مي‌گيرد . زمينه‌ها، ذهنيت‌ها، مراتب ايمان و عوامل ديگري در نگرش و انگيزه افراد دخالت دارد .
به همين جهت عارف واصل ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي‌قدس سره روزه داراني را که به عيد سعيد فطر وارد مي‌شوند، به پنج گروه تقسيم مي‌کند و نوع نگرش آنان رانسبت‌به اين روز با عظمت توضيح مي‌دهد . ايشان در مورد پايين‌ترين مراتب استقبال کنندگان از عيد فطر مي‌نويسد: «گروهي از روزه‌داران حقيقت روزه را نشناخته‌اند و با زحمت و تکلف از خوردن و آشاميدن و ساير مبطلات خود داري مي‌کنند و اين را نوعي طاعت مي‌شمارند و خود را منت‌دار خداوند مي‌دانند . آنان از اعضاء و جوارح خود مراقبت نکرده و با دروغ و غيبت و بهتان و افترا و دشنام، به آزار ديگران پرداخته و زحمات خود را هدر مي‌کنند و در نزد خداي عالميان منزلتي ندارند، مگر اينکه حضورشان در روز عيد براي حسن ظن به عنايت‌خداي بزرگ باشد و در نمازگاه خود در روز عيد فطر از گناهان استغفار نموده و طلب آمرزش کنند .»
وي عالي‌ترين مرتبه استقبال کنندگان از عيد فطر را از آن روزه‌داران عارفي مي‌داند که لذت نداي خداي «جل جلاله» ، رنج گرسنگي و تشنگي و شب زنده داري را از ياد آنان برده و با شوق و شکر بلکه با وجد و سکر آن را پيشواز نموده، در سرعت‌سير و سلوک و پيشروي به سوي خير، جديت‌به خرج داده و از عمق جان به نداي رب الارباب لبيک گفته‌اند .
خداوند متعال اعمال را از اين گروه به حسن قبول مي‌پذيرد و آن‌ها را به مقام قرب نزديک مي‌نمايد و در پيشگاه صدق در جوار خود با اولياء و اصفياء مي‌نشاند و از «جام اوفي» به آن‌ها مي‌چشاند و به مقام «او ادني» مي‌رساند . آري، در حقيقت در سحرگاه عيد فطر اولياء الهي با حضرت حق چنين نجوا دارند:
اي عيد عاشقان به حقيقت جمال تو
هر لحظه عيديي رسدم از وصال تو
عيد کسان غره شوال و عيد من
آن ساعتي بود که ببينم جمال تو
تقويت وحدت مسلمانان
اجتماع روز عيد فطر مي‌تواند در پيوند و همدلي مسلمانان نقش آفرين باشد . آنان در گردهمايي روز عيد فطر و قرار گرفتن در کنار هم، از نظرات، مشکلات و گرفتاري‌هاي همديگر آگاه مي‌شوند . در اين گردهمايي بغض‌ها و کينه‌ها تبديل به دوستي و همدلي مي‌شود و مؤمنان در يک صف واحد احساس اتحاد و نزديکي بيشتري به همديگر مي‌کنند .
عيد فطر از سويي حکايت از پيوند معنوي انسان با خداي خويش دارد و از سوي ديگر حکايت‌گر ارتباط وي با هم‌کيشان خود است.
حضرت سجاد عليه السلام روز عيد فطر را روز جشن و شادي و اجتماع و همياري مسلمانان نسبت‌به يکديگر مي‌داند و مي‌فرمايد: «اللهم انا نتوب اليک في يوم فطرنا الذي جعلته للمؤمنين عيدا وسرورا ولاهل ملتک مجمعا ومحتشدا ; پروردگارا! ما به سوي تو برمي‌گرديم در روز عيد فطرمان که آن را براي اهل ايمان روز عيد و شادي و براي اهل ملت‌خودت روز اجتماع و همياري قرار دادي .»
حضرت رضا عليه السلام در مورد نقش عيد فطر در تحولات معنوي، اقتصادي و اجتماعي جامعه مي‌فرمايد: «انما جعل يوم الفطر العيد، ليکون للمسلمين مجتمعا يجتمعون فيه ويبرزون لله عزوجل فيمجدونه علي ما من عليهم، فيکون يوم عيد ويوم اجتماع ويوم زکات ويوم رغبه ويوم تضرع و . . . فاحب الله عزوجل ان يکون لهم في ذلک مجمع يحمدونه فيه ويقدسونه ; روز فطر، عيد مقرر شده تا مسلمانان در اين روز گرد هم آيند و براي خداوند ظهور کنند و او را به خاطر نعمت‌هايش تعظيم کنند . پس اين روز، روز عيد، روز اجتماع، روز فطر، روز زکات، روز رغبت و روز تضرع و . . . است . پس خداوند بزرگ دوست دارد که مسلمانان در چنين روزي اجتماعي داشته و در آن، او را ستايش کرده و مقدس بدارند .»
اعمال روز عيد فطر:
۱- بعد از نماز صبح و نماز عيد آن تکبيراتي را که در شب عيد ذکر شد، گفته شود.
۲- پرداخت زکات فطره پيش از نماز عيد.
۴- انجام غسل روز عيد. که زمان آن بعد از طلوع فجر تا زمان به جا آوردن نماز عيد است. در هنگام غسل بگو: " اللهم ايمانا بک و تصديقا بکتابک واتباع سنه نبيک محمد صلي الله عليه و آله." و پس از غسل بگو:" اللهم اجعله کفاره لذنوبي و طهر ديني اللهم اذهب عني الدنس."
۵- براي اقامه نماز عيد لباس نيکو پوشيده و از عطر استفاده نماييد.
۶- پيش از نماز عيد، در اول روز افطار کني. و بهتر آن است که به خرما يا به شيريني باشد. و شيخ مفيد فرموده مستحب است خوردن مقدار کمي از تربت سيدالشهداء عليه السلام که براي هر دردي شفا است.
۷- قبل از خروج از منزل براي نماز عيد، دعايي را که از امام باقر عليه السلام روايت شده را بخواني: " اللهم من تهيا في هذااليوم او تعبا او اعد واستعد لوفاده الي مخلوق رجاء رفده و نوافله و فواضله و عطاياه فان اليک يا سيدي تهيئتي و تعبئتي و اعدادي و استعدادي رجاء رفدک و جوائزک و نوافلک و فواضلک و فضائلک و عطاياک و قد غدوت الي عيد من اعياد امه نبيک محمد صلوات الله عليه و علي آله و لم افد اليک اليوم بعمل صالح اثق به قدمته ولا توجهت بمخلوق املته ولکن اتيتک خاضعا مقرا بذنوبي و اسائتي الي نفسي فيا عظيم يا عظيم يا عظيم اغفرلي العظيم من ذنوبي فانه لا يغفرالذنوب العظام الا انت يا لا اله الا انت يا ارحم الراحمين."
۸- اقامه نماز عيد.
۹- زيارت امام حسين عليه السلام.
۱۰- دعاي ندبه خوانده شود. سيد بن طاوس فرموده که چون از دعا فارغ شود به سجده رود و بگويد:" اعوذ بک من نار حرها لا يطفي و جديدها لا يبلي وعطشانها لا يروي" پس گونه راست را بر خاک بگذارد و بگويد:" الهي لا تقلب وجهي في النار بعد سجودي وتعفيري لک بغيرمن مني عليک بل لک المن علي" سپس گونه چپ را بر خاک بگذارد و بگويد: " ارحم من اساء واقترف واستکان واعترف" پس به حال سجده شود و بگويد:" ان کنت بئس العبد فانت نعم الرب عظم الذنب من عبدک فليحسن العفو من عندک يا کريم " پس از آن صد بار بگويد: العفو العفو.
انتهاي يپام/